نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نسرین اکبری ¹
• رضا درویش زاده ²

¹ دانشجوی دکتری اصلاح نباتات-ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک، گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه.

² عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه

چکیده

تنش خشکی از عمده‌ترین عوامل تاثیرگذار محیطی بر رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی است. متأسفانه تغییرات اقلیمی حاکم بر جهان و مدیریتهای نادرست، زمینه گسترش دامنه اراضی خشک و نیمه خشک جهان را فراهم کرده است. در این بین آفتابگردان از جمله گیاهان روغنی مهم با مقاومت نسبی به تنش خشکی است. این پژوهش به منظور شناسایی نشانگرهای ملکولی پیوسته با ژن‌های کنترل کننده صفات جهت استفاده در برنامه اصلاحی و تسریع گزینش ارقام مقاوم به خشکی انجام گرفت. اطلاعات حاصل از 7 ترکیب آغازگر IRAP جهت شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات مورفولوژیکی-زراعی در 100 لاین آفتابگردان دانه روغنی، کشت شده در قالب طرح لاتیس ساده 10× 10 با دو تکرار در هر یک از شرایط معمولی و محدودیت آبیاری طی دو سال متوالی، استفاده گردید. بر‌اساس مدل خطی مخلوط تحت شرایط معمولی 12 و در شرایط تنش محدودیت آبیاری 10 نشانگر مولکولی با صفات مورد بررسی ارتباط معنی‌دار (01/0P≥) نشان دادند. نشانگر 61655 با صفت روغن تحت هر دو شرایط آبیاری معمولی و محدود، دو نشانگر 616510 و 61655 در شرایط آبیاری معمولی و نشانگر CfCr1 تحت شرایط آبیاری محدود با چندین صفت ارتباط معنی‌دار نشان دادند که می‌تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل صفات فوق باشد. نشانگر “616510” پیوسته با ژن‌های کنترل کننده عملکرد و نشانگر ”CfCr1” پیوسته با ژن‌های کنترل کننده دو صفت قطر طبق و قطر ساقه از اجزای عملکرد، بعد از تأیید به ترتیب می‌توانند برای گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب در شرایط معمولی و محدودیت آبیاری استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها

• آفتابگردان
• نشانگرهای مبتنی بر رتروترنسپوزون
• تنش خشکی
• تجزیه ارتباط

موضوعات

• ژنتیک

عنوان مقاله [English]

Identification of IRAP markers associated with agro-morphological traits in oil seed sunflower (Helianthus annuus L.) under normal and water limited conditions

نویسندگان [English]

• Nasrin Akbari ¹
• Reza Darvishzadeh ²

¹ PhD Student in Plant Breeding-Molecular Genetics and Genetic Engineering, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran.

² Urmia university

چکیده [English]

Drought stress is one of the main environmental factors affecting the growth, yield and quality of agricultural products. Unfortunately, global climate change and mismanagement have led to the expansion of the arid and semi-arid lands of the world. Meanwhile, sunflower is one of the important oilseed plants relatively resistant to drought stress. The present study was conducted to identify molecular markers associated with genomic regions controlling agro-morphological traits in sunflower under drought stress. The associated markers are potentially useful for breeding programs and can accelerate the selection of drought tolerant genotypes. 100 sunflower genotypes were planted in a 10 ×10 simple lattice design with two replications in each one of normal and irrigation limited conditions for two consecutive years. Molecular profiles of the lines were prepared with 7 IRAP primer combinations. According to mlm, 12 and 10 markers showed significant relationships with the studied traits (P≥ 0.01) under normal and irrigation limited conditions, respectively. “61655” showed a significant relationship with oil percentage under both normal and irrigation limited conditions. The markers “616510” and “61655” and “CfCr1” showed a significant relationship with several traits under normal and irrigation limited conditions, respectively, that can be due to pleiotropic effects or linkage between genes controlling traits. Accordingly, “616510” marker related with genomic regions controlling yield under normal conditions and "CfCr1" marker related with genomic regions controlling yield components traits (head and stem diameter) under irrigation limited conditions, after validation, can be used for selection of optimal genotypes under these water treatment conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Association analysis
• drought stress
• retrotransposon based molecular markers
• sunflower