%0 Journal Article %T بررسی روابط تبارزایی در هم‌تافت گونه‌ای گلپر (Heracleum sp.) ایران با استفاده از نشانگر ITS و trnl-rpl32 %J پژوهش‌های سلولی و مولکولی (مجله زیست شناسی ایران) %I انجمن زیست شناسی ایران %Z 2383-2738 %A عیدی, مریم %A عبادی, محمدتقی %A فلاحتی عنبران, محسن %A شجاعیان, عبدالعلی %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 34 %N 3 %P 372-383 %! بررسی روابط تبارزایی در هم‌تافت گونه‌ای گلپر (Heracleum sp.) ایران با استفاده از نشانگر ITS و trnl-rpl32 %K هم‌تافت گونه‌ای %K روابط تبارزایشی %K Heracleum %K توالی هسته‌ای ITS %K توالی کلروپلاستی rpl32-trnL %R %X تیره کرفسیان (Apiaceae) یکی از تیره‌های بزرگ گیاهی با پراکنش گسترده بوده که در ایران حدود 114 سرده شامل 363 گونه گزارش شده است. سرده Heracleum با دارا بودن بیش از 100 گونه در جهان، دارای هشت گونه در ایران است که سه گونه آن اختصاصی می‌باشد. بر اساس تشریح آرایه‌شناسی در فلور ایرانیکا گونه‌های گزارش شده گلپر در ایران در بخشه‌های Pubescentia و Wendia شباهت‌های ریخت‌شناسی زیادی داشته بطوریکه برخی از صفات، تنوع جغرافیایی وسیعی را نشان داده و شناسایی دقیق گونه‌ها مشکل می‌باشد. به همین منظور، از نشانگرهای مولکولی شامل توالی هسته‌ای ITS و توالی کلروپلاستی rpl32-trnL برای ارزیابی روابط ژنتیکی جمعیت‌های مختلف از گونه‌های ایران و هم‌چنین گونه‌های دیگر این سرده استفاده شد. درخت تبارزایشی به روش استنباط بیزی ترسیم شد. نتایج نشان داد که توپولوژی درخت تبارزایی حاصل از دو توالی نسبتا مشابه بود با این تفاوت که تعداد جایگاههای اطلاع رسان در نشانگر ITS به مراتب بیشتر از rpl32-trnL بود و ترکیب دو توالی توانست گونه‌های مربوط به بخشه‌های مختلف را از هم جدا کند ولی نتوانست به صورت کامل گونه‌های داخل بخشه‌ها را از یکدیگر جدا کند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که اطلاعات مولکولی، طبقه‌بندی مورفولوژی گونه‌های موجود در فلور ایرانیکا را تأیید می کند. علاوه بر این جمعیت‌های گونه‌های مختلف داخل هر بخشه به غیر از گونه H. gorganicum از یکدیگر قابل تمایز نیستند. به منظور تأیید هر یک از گونه‌های معرفی‌شده انحصاری ایران از جمله H. anisactis و H. rechingeri تهیه کلید جدید آرایه‌شناسی ضروری به نظر می‌رسد. %U https://cell.ijbio.ir/article_1676_39dd6543e815dc4400838b7dd2235d8e.pdf